Sosyopat Ne Demek?
Aynı zamanda çok kolayca yalan söyleyebilir, insanları kandırabilir ve hırsızlık yapabilirler. Yaptıklarının diğer insanları nasıl etkilediğini de pek umursamazlar. Bazı vakalarda ise sosyopat belirtisi gösterenler yaptıkları davranışlardan çok az bir miktarda pişmanlık hissedebilirler.
Sosyopatlık Akıl Hastalığı Mıdır?
Bu tür rahatsızlık yaşayanların bir diğer özelliği de etraflarındaki insanlara karşı tamamen duyarsız davranmalarıdır. Bu kişiler başkalarının dertleri ve acılarıyla ilgilenmezler. Hayatlarında tek umursadıkları şey sadece kendileridir. Diğer insanlara zarar vermekten garip bir şekilde zevk duyarlar.
Sosyopat kelimesi dilimize Fransızca ‘sociopathe’ kelimesinden geçmiştir. TDK’ya göre, bir psikolojik bozukluk sebebiyle karşısındakilerin düşünce ya da duygularını anlama kabiliyetinden eksik olan kişilere denilmektedir. Aslında bir akıl hastalığı değil, kişilik bozukluğudur.
Sosyopatlık ve Psikopatlık Benzerliği
Sosyopatlık ile psikopatlık sıkça karıştırılıyor. Her ikisi de birbirine yakın terimler olsa da detaya inildiği zaman farklılıklar vardır. Topluma karşıt davranışlar sergileyen kişileri tanımlayabilmek için kullanılan psikopat bireyler de tıpta başkalarını hiç önemsemeyen, acıma- pişmanlık- dostluk ya da aşk gibi duygulardan eksik olan insanları tanımlıyor. Bu kişiler aynı zamanda empati kurmakta da güçlük çeker.
Sosyopatlık ve Psikopatlık Farklılıkları
Otoriteye ne psikopatlar ne de sosyopatlar saygı duyar. Fakat psikopatlar, sosyopatlardan çok daha farklı olarak saygı duymayışını gizler. Sosyopat sıcak savaştan ve suç işlemekten hiç çekinmezken; psikopatlar genelde ince hesaplarla hedefe doğru koşar.
Sosyopatlık Ne Zaman Ortaya Çıkar?
İlk olarak çocukluk dönemlerinde kendini belli etmeye başlar. Belirli bir yaşa gelindiğinde tanısı konulabilir. Sosyopatlar, bir kişilik bozukluğuna sahip olduklarının farkında olmazlar. Bu sebeple kendi istekleri üzerine tedavi olma girişiminde de bulunmazlar. Sadece çevredeki kişiler tarafından fark edilebilir.
Sosyopat Belirtileri Nelerdir
Sosyopat Belirtileri
Yalan söyleme konusunda oldukça profesyonellerdir. Merhamet ya da sadakat gibi duyguları olmayan insanlardır. Rahat bir şekilde başkalarını manipüle edebilir, kendi düşüncelerine kolaylıkla inandırmaya ikna edebilirler.
Sosyopat Kişilik Özellikleri Nelerdir?
Sosyopat belirtisi gösterenlerin en büyük özelliği kendilerini ustaca gizleyebilmeleridir. Uyum sağlıyormuş gibi görünürler ya da uzak kalarak herhangi bir ilişki kurmazlar. Dışarıdan bakıldığı zaman gayet sosyal ve ilgi çekicilerdir. Fakat insanlarla olmaktan içten içe hoşlanmazlar. Belirtileri genel olarak şu şekilde sıralanmaktadır;
- Anti sosyal davranışlar gösterirler. Başkalarını haklarına ve duygularını asla önemsemezler.
- İnsan ilişkileri içerisinde davranış bozuklukları gösterirler. Her ilişkide gerekli olan duygudaşlık, ahlak eksikliği görülür. Hiçbir şekilde yakın ilişki kurmak istemezler.
- Karşılarındaki insanlara karşı empati duygusunu geliştiremezler. İnsanlarla duygusal bağ kuramaz ya da kurmak istemezler.
- Yalan söylemek onlar için bir alışkanlığa dönüşmüştür. Geçmiş, gelecek ya da şimdiki zamanda olan olaylar ile ilgili yalan söylerler. Günlük basit olayları bile yalana bulayıp anlatırlar.
Sosyopat Bireyin Özellikleri
- Çok iyi duygusal taklidi yaparlar. Duyguları olmasa bile ihtiyaç duyduğu zaman başkalarının duyguların kolayca taklit edip, insanları kandırabilirler.
- Oldukça egoisttirler. Kendilerini diğer insanlardan üstün görürler. Hatta kendileriyle ilgili sanrıları da vardır. Kendilerini mükemmel ve üstün yaratılmış olarak hissederler.
- Belirti gösterenler oldukça zekidir. Diğer insanları kolayca manipüle edebilirler. Kendi isteklerini elde ederken, başka insanları yönlendirmekten de pişmanlık duymazlar.
- Davranışların herhangi bir ahlaki kriterleri yoktur. Yalan söylemek, aldatmak ya da şiddet gibi gayri ahlaki davranışlara kolay bir şekilde başvururlar.
- İnsanlara hükmetmekten hoşlanırlar. Her zaman lider olmak isterler. Aynı zamanda emir almaktan hoşlanmazlar.
- Yakın ilişki kuramadıkları için genelde arkadaşları yoktur.
Sosyopat Kişilik Bozukluğuna Neden Olan Etkenler Nelerdir?
Sosyopat teriminin tam olarak psikolojideki karşılığı Anti Sosyal Kişilik Bozukluğu ‘dur. Kişiliğin birçok sebebi olabilir. Ama genelde çocuklukta yaşanan ihmal ya da istismar gibi travmalardan dolayı kaynaklanır.
İlgi ve sevgi görmeden büyüyen çocuklar büyüdükleri zaman da diğer insanlara nasıl davranmaları gerektiğini bilemez. Etrafındaki yetişkinler tarafından horlanan, ihtiyaçları ve istekleri yok sayılan çocuklarda zamanla öfke gelişir. Daha sonra bu öfkeyi tüm insanlara genelleyip herkesten nefret eder bir hale gelirler.
Sosyopatlığın Temel Nedeni Nedir?
Her ne kadar sosyopatlığın temelleri çocuklukta atılsa da doktorlar çocuklarda teşhisinde bulunmaz. Bu tür davranışları varsa bile ilk olarak davranış bozukluğu içinde değerlendirilir. Fakat ergenlikten sonra davranışlar devam ederse eğer o zaman teşhis koyulabilir.
Bu anlamda çocuklukta görülen bazı davranışlar habercisi olabilir. Çocukluk zamanlarında görülen hayvanlara eziyet etmek, eşyalara zarar vermek, başkalarına zarar vermek ve yetişkinlerin uyarılarını dikkate almamak gibi davranışlar ile sosyopatlığın belirtileri olabilir.
Sosyopat Kişilik Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
Sosyopat ya anti sosyal kişilik bozukluğu aslında ciddi bir rahatsızlıktır. Mutlaka yardım alınması gereken bir sorundur. Ancak kişinin bunu bir sorun ya da bozukluk olarak görmesi hemen gerçekleşen bir durum değildir. Kişilik özellikleri genelde yirmili yaşlarda ortaya çıkmaktadır.
Sosyopat belirtisi gösterenler içerisinde bulundukları durumun da farkına varamazlar. Bu nedenle yardım alma ihtiyacı duymazlar. Ancak ileri yaşlarda bu durumu idrak edebilirler.
Sosyopati Testi
Aynı zamanda gerek görülürse uyuşturucu ve alkol testi gibi testler de yapılabilmektedir. Fiziki muayenede herhangi bir sorun çıkmazda psikolojik bir değerlendirme yapılmaktadır Sosyopati tedavisinde psikoterapi oldukça etkilidir. Tanısı konulurken bir testi olmasa da hekimler tarafından belirtileri değerlendirmeyi hedefleyen formlar kullanılmaktadır.
Psikoterapi Tedavisi
Psikoterapi tedavisi esnasında hastanın hatalı düşünce kalıplarının tamamen değiştirilmesi hedeflenir. Hastaya bireyler arası ilişkilerinde nasıl davranması gerektiği öğretilir. İnsanlarla sağlıklı ilişkileri kurabilmesi için gerekli olan iletişim becerileri geliştirebilmesine destek olunur.
Eğer saldırgan davranışlar söz konusu ise bu durumda ilaç tedavisi de başlanabilir. Kişilik özelliklerine eşlik eden, depresyon, dikkat eksikliği gibi başka rahatsızlıklar da varsa terapi sürecinde mutlaka ele alınmalıdır. Bu kapsamda çok yönlü bir tedavi planı da hazırlanmalıdır.