Kişilerarası İlişkiler Psikoterapisi Nedir?

Kişilerarası İlişkiler Psikoterapisi (KİPT)

Kişilerarası ilişkiler psikoterapisi (KİPT), duygudurum bozuklukları, yeme bozukluğu, anksiyete, depresyon ve birçok ruhsal veya psikolojik sorunda bütün yaş gruplarında uygulanabilen zaman sınırlı bir terapi yöntemidir. Bu terapi, psikolojik rahatsızlığı olan kişilerin sıkıntılarını hafifletmeyi ve kişilerle arasındaki ilişkileri geliştirmeyi hedefleyen, bağlanma modelini temel alan bir psikoterapidir.

Kişilerarası psikoterapi, duygudurum bozukluklarını tedavi etmek için süresi sınırlı, odaklanmış ve kanıta dayalı bir yaklaşımdır. KİPT’in temel amacı, danışanların kişilerarası ilişkilerinin ve sosyal çevre etkileşimlerinin kalitesini iyileştirebilmektir. Aynı zamanda genel sıkıntılarını gidermeye yardımcı olmaya çalışmaktır.

KİPT, hedef olarak genellikle kişilerin sosyal çevre veya kişilerarası ilişkilere destek olmak durumları üzerinde durur. Kişilerarası ilişkiler terapisi, geçmişteki ilişkilerden ziyade mevcut ilişkileri incelemesi ve içsel çatışmaları tanıması açısından diğer geleneksel psikodinamik yaklaşımlardan farklıdır.

Kişilerarası İlişkiler Psikoterapisi Nasıl Çözümler Sunar?

KİPT bazı temel alanlardaki sorunları çözebilmek için çalışmalar sağlar. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Sosyal çevre veya tatmin edici olmayan ilişkilere dahil olmak üzere kişilerarasındaki eksiklikleri ele alarak terapi uygular.
• Kişilerde yas süreci çözümlenememiş duyguları yönetmelerine yardımcı olur. Örneğin sevilen birinin ölümü ya da kaybı ile bağlantılı bir yas süreci varsa.
• Boşanma, işsizlik ya da geçim sıkıntısı sebebi ile zorlu yaşam geçişlerinde yardımcı olacak desteği verir.
• Aile üyeleri, arkadaşlık ilişkileri, eşler arası çelişkili beklentilerden kaynaklanan kişilerarası anlaşmazlıkların üstesinden gelmek için yardım eder.

Kişilerarası Terapi Hangi Durumlarda Yardımcı Olur?

KİPT başlangıç olarak depresyon veya psikolojik rahatsızlıklar için kısa süreli bir tedavi yöntemi olarak uygulanır. Bununla birlikte, bazı durumlar için de etkili bir tedavi olduğu bilinmektedir. Bu durumları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Endişe
• Bipolar Bozukluk
• Sınırda kişilik bozukluğu durumu
• Yeme bozuklukları
• Doğum öncesi veya sonrası depresyon durumu
• Travma sonrası stres bozukluğu
• Sosyal anksiyete bozuklukları
• Madde ve alkol bağımlılığı bozuklukları
• Duygu durum bozuklukları
• Bağlanma sorunu
• Keder ve huzursuzluk
• İlişki bozuklukları
• Sosyal çevre çatışmaları ile baş etmekte yardımcı olur.

Kişilerarası Terapinin Faydaları

Kişilerarası terapi, hastaların sıkıntılı ruh hallerini iyileştirmeyi ve kişilerarası ilişkilerini geliştirmeyi hedefleyen bir terapi yöntemidir. KİPT, kişilerarası ilişkilerde sağlıklı dönüşümlere odaklanarak klinik belirtileri azaltabilmek için, kişilerarası ilişkilerdeki sağlıklı etkileşimi sağlamayı hedefler. Hastaların ilişkilerini geliştirmelerini sağlamalarına yardımcı olarak günlük yaşamda ihtiyaç duydukları duygusal ve somut desteği uygun bir şekilde, incelikle ve kibarlıkla isteyebilmelerine yardımcı olur.

Gelişmiş ilişkiler kurabilmeye yardımcı olarak, hastaların kişilerarası ilişkilerinin yaşamlarını nasıl etkilediğini anlamalarını sağlar. Burada amaç, hastaların sosyal olarak daha iyi işlev görmelerine yardımcı olmak ve depresyon duygularının iyileşmesini sağlamaktır.

Bu psikoterapi biçimi, depresyonun ilişkiler bağlamında ortaya çıktığı fikrine dayanır. Yani ilişkileriniz potansiyel olarak depresyonunuzu arttırabilir veya azaltabilir ve depresif hissetmek ilişkilerinizi olumsuz yönde etkileyebilir. Bu noktada KİPT, başkalarıyla ilişki kurmadaki etkileşim biçiminizi iyileştirerek depresif belirtilerinizi azaltmaya yardımcı olur.

Kişilerarası Terapi Teknikleri

Normal terapilerin hepsinde terapi seansları bireysel tüm koşullara göre farklılıklar göstermektedir. Fakat kişilerarası terapide özellikle faydalı olabilecek bazı teknikler vardır. Bunlardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:

• Duygu tanımlama: Hissedilen duyguların doğru bir şekilde tanımlanması veya açığa vurulması bazı insanlar için zor olabilmektedir. Bu terapide, kişilerarası uzman terapist, duyguları tarafsız bir bakış açısı ile tanımlamanıza ve ortaya çıkarabilmenize yardımcı olacaktır.
• Duygu ifadesi: En zorlandığımız durumlardan biri duygulardır. Duyguları hissediyoruz ama nasıl yaşadığımızı bilemiyoruz. Nasıl yaşadığımızı anlasak ifade ederken zorlanıyoruz. Duygular çoğu zaman içimizde kalan, karşımızdaki kişi tarafından anlaşılması çok arzulanan ama genellikle paylaşılamayan olgulardır. Bazı insanlar düşüncelerini rahatça ifade edebilirken duyguları için bu durum çok daha zorlayıcı olabiliyor. Bu terapi, duygularınızı daha sağlıklı bir şekilde ifade etmenize yardımcı olmayı sağlar.
• Geçmişte yaşanılan sorunlarla başa çıkmak: Geçmişte yaşanılan bazı ilişkiler sizde bazı psikolojik kalıntılara sebep olabilir ve şu an ki ilişki etkileşimlerinizi etkileyebilir. Bu durumda terapide bazen terapistler herhangi bir kalıbın oluşup oluşmadığını görmek için geçmişinize bakmayı tercih edebilir.

Kişilerarası Terapi Beklentileri

Kişilerarası terapide ilk seanslar tipik olarak değerlendirme anlamında gerçekleştirilir. Bu seanslar terapistin sizi daha iyi anlamasını, sizi neyin ilgilendirdiğini ve terapiden ne beklediğinizi daha iyi anlamasına olanak tanımak içindir. Terapistinizle beraber anlatmak istediğiniz kişilerarası sorunları belirleme ve bunların çözümlenebilmesi için neler yapılması gerektiğini öğrenme aşamalarının olanağına sahip olacaksınız.

Sonraki seanslarda ise ilişkilerinizi daha iyi anlamak, karşılıklı etkileşimlerinizde daha sağ duyulu olabilmek ve terapi seanslarınızın dışında bu durumları uygulayabilmek için bu kaygılarınız ele alınmaya çalışılacak. Bu sürece yardımcı olabilmek için terapistiniz bazı desteklerde bulunacaktır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Sorunlarınızın açıklığa kavuşturulması
• İletişim analizi
• Destekleyici nitelikte dinleme

Diğer tüm terapilerin aksine KİPT terapisi tamamen tanımlanmış konulara odaklanır ve en kısa sürede optimum sonuçlar almaya odaklanır. Terapilerin sonlarına doğru, terapistinizle beraber biten terapinin ardından sonucunuzu tartışabilirsiniz. Bu durum aynı zamanda, tedavinizin bittikten sonra etkili bir şekilde başa çıkabilmenizi sağlamak adına öğrendiğiniz tüm becerilerinizi bilemek ve uygulayabilmek için son derece ideal bir zaman dilimidir.