Dopamin Nedir? – Mutluluk ve Ödülün Kimyasal Elçisi

Dopamin Nedir Nasıl Artırılır?

Bir nörotransmitterdir. Vücutta yaratılış itibari ile hazır olarak bulunmaktadır. Beynin sinir hücreleri arasında sinyallerin iletilmesinden sorumludur. Genellikle kimyasal haberci denilmektedir. Vücutta önemli bir rol oynar ve merkezi sinir sistemimizi doğrudan etkiler.

Dopaminin oluşturduğu doğrudan etkinin sebebi beyninin en ön bölgesiden yer alıyor olmasıdır. Bu bölge prefrontal korteks olarak adlandırılmaktadır. İşte bu bölge ile diğer bölgeler arasındaki ilişkileri sağlayan etken yine dopamindir. Olumlu ya da olumsuz  duygusal tepkilerde etkin rol oynar.

İdeal seviyede salgılanması zihinsel ve fiziksel sağlık açısından son derece önemlidir. Buraya kadar tamam.

Özellikleri Nelerdir?

1 – İyi Hissettiren Bir Kimyasal : Akıl sağlığı eğitimcileri Dopamin için “Bu iyi hissettiren bir kimyasal” tanımını kullanır.  Bu yerinde bir tanım. Zira ödül merkezinin bir parçasıdır. Beyniniz yaptığınız şeye tepki olarak dopamin ürettiğinde, kendinizi iyi hissedersiniz. Dahası sizi zihinsel olarak sağlıklı hissettiren her neyse onu daha fazla yapmak istersiniz. Bu da daha fazla dopamin üretimine yol açar.

2 – Eksikliği Psikolojik Bozukluğa Yol Açar :  Psikolojik bozuklukların ortaya çıkmasında da etkilidir. Aşırı derecede artarsa gerçeklik algısı bozulur. Hezeyan ve saplantılarla dolu bir psikoz tablosu ortaya çıkar. Bu durumda tedavi için dopaminin etkisini hafifleten anti-dopaminerjik (antipsikotik) ilaçlar devreye girer.

3 – Savaş yada Kaç Tepkisi Oluşturur : Savaş ya da kaç tepkilerinde de bulunur. Gerçek ya da hayali bir tehdit algılandığında, sempatik sinir sistemi aktive olur. Bu durumda strese yanıt vermeye yardımcı olan dopamin ve diğer katekolaminlerin salınımı tetiklenir.

4 – Eksikliği Depresyon Belirtilerini Tetikler : Salınımında düşme olursa depresyon belirtileri görülmeye başlar. Bu durumda hayattan zevk alamama, motivasyon düşüklüğü, unutkanlık gibi belirtiler oluşur.

Vücuttaki Etkileri Nelerdir?

Vücuttaki birçok nörolojik, bilişsel ve davranışsal işlev üzerinde doğrudan etkilidir. Bu etkileri bir liste halinde şöyle belirtebiliriz;

• Fiziksel hareketler
• Takviye ve ödül
• Düşünceler ve duygular
• Uyarılma
• Bazı hormon ve bezlerin düzenlenmesi
• Fiziksel ve zihinsel sağlık

Düşünme ve hareket etme şeklinden hatırlama ve davranış şekillerine kadar her şeyi etkiler. Her insan dopamini farklı algılar ve deneyimler.

Eksikliği Belirtileri Nelerdir? 2023

• Halsizlik ve Yorgun hissetme
• Titreme ve tutukluk
• Denge kaybı ve konsantrasyon bozukluğu
• Dikkat eksikliği ve şizofrenik davranışlar
• Sıkıntı ve depresyon hissi
• El ve ayaklarda soğukluk
• Odaklanma güçlüğü ve düşük enerji
• Sürekli üzüntülü hissetme
• Ümitsizlik ve intihar isteği
• Derin suçluluk hissetme
• Endişe, anksiyete ve kaygı bozuklukları

Dopamin eksikliği Belirtileri Nelerdir?

• Düşünce duyuda bozulma ( – psikoz – )
• İnsanlarla iletişim konusunda derin korku ( – Sosyal fobi – )
• Ağır depresyon hali
• Parkinson
• Halüsinasyonlar
• Midede Reflü
• Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ( – DEHB – )
• Hiçbir şeyden keyif almama
• Sürekli mutsuzluk hali
• Uykusuzluk

Düzeyi Nasıl Ölçülür?

Hastane ortamında belirli testler vasıtası ile ölçülür.  Dopamin ölçümünde laboratuvar testleri, kan testleri, EMG, MR, uyku EEG’si kullanılır. Tabi bunlar yeterli olmayabilir.

Doktor hastada dopamin eksikliğinden şüpheleniyorsa, çok sayıda farklı test isteyebilir. Ancak zaman zaman fazla teste gerek kalmadan hemen tespit etmek mümkündür. Örneğin kimi zaman kan tahlil sonucunda  eksikliği görülebilir.  Ancak her zaman böyle olmaz. Bu durumlarda daha çok tahlil yapılması gerekir.

Dopamin Düzeyleri Nasıl Artırılır?

1 – Protein Tüketimini Artırın

Tirozin amino asidi oldukça etkilidir. Bu asit aynı zamanda proteininde yapı taşıdır.  Bu sizin protein tüketimini artırmanız için bir işarettir. Zira vücut tirozini dopamine çevirir.

Günlük yemek programınıza mutlaka daha fazla protein dahil etmelisiniz. Örneğin yumurta, kırmızı et, tavuk, hindi eti ve balık son derece ideal ve üst düzey protein kaynaklarıdır.

Ayrıca kuruyemişlerden fındık, badem meyvelerden muz, baklagillerden kuru fasulye, yoğurt gibi besinler mutlaka programınızda yer almalı.

2 – Katkısız Kaliteli Yağ Tüketin

Global araştırmalar kaliteli yağların dopamin seviyesini artırdığını tespit etmiştir. Örneğin içeriğinde kimyasal katkı olmayan zeytinyağı. Zira zeytinyağı en kaliteli yağ çeşididir. Kahvaltılarınızda  zeytinyağı tüketmek iyi bir tercih olacaktır. Dahası yemeklerinizde de zeytinyağı kullanarak beslenme kalitenizin artmasını sağlayabilirsiniz.

3 – Düzenli Spor Yapın

Düzenli spor yapmak başta beyin olmak üzere tüm vücudun sağlıklı olmasını sağlar. Düzenli sporla birlikte sarfedilen efor dopamin seviyelerini yükseltir. Bu yüzden her gün aksatmadan yapacağınız hafifte olsa bir egzersiz programı mutlaka düzenleyin. Ya da her gün yüksek tempo ile mutlaka 10.000 adım yürüyün. Daha iyi hissettiğinizi göreceksiniz.

4 – Keyifli Müzikler Dinleyin

Kaliteli ve neşeli müzik bu seviyeyi artırabilir. Ancak dikkat edin kaliteli ve neşeli tarzdaki müzikten bahsediyoruz. Gidip arabesk şarkıların içinde kaybolmayın. Hedefiniz şarkılar eşliğinde üzülmek değil keyiflenip neşelenmek olsun.  Dinlerken en keyif aldığınız kendinizi neşeli hissettiğiniz müzik parçalarının en az 20 tanesini bir CD ya da flash bellek içine atıp sürekli yanınızda bulundurun.

5 – Uykunuzu Asla İhmal Etmeyin

Dinç ve sağlıklı hissetmek için uyku mutlaka gerekli bir unsur. Dahası yüksek seviyelerinin uyku ile ciddi bağlantıları vardır.  Uyku tam olarak önemi bilinmeyen son derece kaliteli bir rahatlama anıdır. Gece uykunuzu düzenli ve yeterli olarak mutlaka almanızı öneriyoruz.

Bütün bunların haricinde psikolojik desteğe ihtiyaç duyduğunuz durumda bize ulaşabilirsiniz. Online Psikolog amaçlı web sitemizde profesyonel uzmanlarımızla terapilere katılabilirsiniz.

Reçetesiz Dopamin İlaçları

İnsan vücudunda yaratılış itibariyle var olan bir kimyasaldır. Elbette dışarıdan dopamin takviyesi de yapılabilir. Bütün bunlar mutlaka doktor kontrolünde olmalıdır.

Zira Dopamin takviyesi son derece hassas bir konu. Ciddi sorunlarla beraberinde getirebilir. Bu konuda bütün riskler değerlendirilmelidir. Doktor tavsiyesi dışında  Reçetesiz İlaçları  kullanmamalısınız.

Psikolojik yardıma ihtiyacınız varsa biz buradayız. Web sitemiz vasıtası ile Online Psikolog desteği alabilirsiniz. Alanında uzman profesyonel psikologlarımızla yapacağınız Online Psikoloji Seansları çözüm noktasında size fayda sağlayacaktır.

Dopamin Fazlalığı

Dopamin eksikliği kadar fazlalığının da bazı sorunlara yol açarak hastalık ve olumsuz durumlara neden olabilmektedir. Aynı zamanda fazla hareketlilik, yüksek neşe, halüsinasyonlar vb. durumların altında yatan neden de fazlalığından kaynaklı olabilmektedir. Dopamin fazlalığının en büyük belirtilerinden biri de anksiyete durumudur.

Çok fazla salgılanması veya beynin bazı bölümlerinde diğerlerine göre daha az ya da çok bulunması kişilerde agresiflik, rekabetçi olma ve dürtülerinin zayıf olması durumlarını ortaya çıkarmaktadır. Bu durumların sonucunda ise kişilerde genellikle fazlaca yemek yeme iştahını kontrol edememe, zararlı madde kullanımları, dikkat eksikleri gibi olumsuz rahatsızlıklar ortaya çıkabilmektedir.

Dopamin Fazlalığı Belirtileri Nelerdir?

Çok fazla mutluluk ya da neşe dolu hissettiğiniz zamanlarda bu durumun aslında bir rahatsızlığı doğurabileceği hiç akla gelmeyebilir. Fakat bu durumun sebebi fazlalığı olabilir. Dışarıdan bakıldığında bir hastalık olarak görülmese de bu ruh haliniz aşırıya kaçtığı taktirde sizin için tehlikeli bir durum teşkil edebilmektedir.

Seviyesinin yükselmesi ile birlikte sizi bağımlı kılacak bütün davranışlar için risk almaya başlayacaksınız ve sizin için hepsi yetersiz gelmeye başlayacak. Ve bu isteklerinizin sonuçları da sizler için giderek riskli olmaya başlayacaktır. Dopamin seviyesinin yüksek olduğunun belirtileri şu şekilde sıralanabilir;

• Saldırganlık ve agresiflik ruh halleri
• Aşırı yemek yeme isteği
• Alkol veya zararlı maddelere duyulan bağımlılık
• Şizofreni
• Çok başarılı olma tutkusu, para kazanma hırsı
• Porno gibi cinsel dürtü bozuklukları
• Empati duygusundan yoksun olma
• B6 vitamin eksikliği

Gibi belirtiler uykusuzluk, öğrenmede güçlük yaşama, odaklanma sorunu ve araç kullanma gibi davranışları da olumsuz yönde etkiler.